ที่ผ่านมาประชาชนที่อาศัยในหมู่บ้านจัดสรร ต้องเผชิญปัญหาเกี่ยวกับสาธารณูปโภคส่วนกลางอยู่ทุกเมื่อเชื่อวัน ไม่ว่าจะเป็น น้ำท่วมขัง ไฟไม่สว่าง ทางชำรุด ขยะสะสม แม้ลูกบ้านต้องการจัดการแก้ไข ก็ติดล็อกข้อจำกัดในกฎหมายจัดสรรที่ดินฉบับปัจจุบัน ซึ่งบังคับใช้มาตั้งแต่ปี 2543 ทำให้ไม่สามารถแก้ไขปัญหาในหมู่บ้าน หรือกระทั่งหน้าบ้านของตัวเองได้.
พรรคประชาชน โดยณัฐพงษ์ เรืองปัญญาวุฒิ หัวหน้าพรรคและอดีต สส.กรุงเทพฯ เขตบางแค จึงเสนอร่างแก้ไขกฎหมายจัดสรรที่ดินต่อที่ประชุมสภาฯ ตั้งแต่ปี 2563 ผลักดันผ่านวาระ 1 ร่วมกับร่างของพรรคการเมืองอื่น เมื่อเดือนตุลาคม 2567 ที่ผ่านมา.
ต่อมาเมื่อผ่านการพิจารณาวาระ 2-3 ในสภาผู้แทนราษฎร ในชั้นวุฒิสภาได้แก้ไขเพิ่มเติมในเนื้อหาสำคัญ ทำให้ต้องมีการตั้งคณะกรรมาธิการร่วมเพื่อพิจารณาร่าง และในที่สุดทั้งสองสภาได้ให้ความเห็นชอบในวันที่ 28 และ 29 ตุลาคม 2568 หรือวันนี้นั่นเอง.
สาระสำคัญของกฎหมายจัดสรรที่ดินฉบับนี้ คือการแก้ไขปัญหาให้หมู่บ้านจัดสรรเก่า หมู่บ้านที่เจ้าของโครงการละเลย ไม่ดูแลสาธารณูปโภค ให้สามารถตั้งนิติบุคคลได้ง่ายขึ้น เพื่อทำหน้าที่ดูแลสาธารณูปโภคแทน หรือยกให้เป็นสาธารณะ เพื่อให้หน่วยงานรัฐเข้ามาบำรุงรักษาได้.
1. กรณีลูกบ้านไม่สามารถรวมตัวเรียกประชุมเพื่อจัดตั้งนิติบุคคลได้เกินกึ่งหนึ่งของแปลงย่อยที่ได้จำหน่ายแล้ว ไม่ว่าจะเพราะก่อสร้างมานาน หรือหาตัวผู้ถือกรรมสิทธิ์ไม่พบ การปล่อยเช่า– ลูกบ้านสามารถยื่นคำขอต่อเจ้าพนักงานที่ดินจังหวัด เพื่อจัดตั้งนิติบุคคล (เพื่อทำหน้าที่ดูแลรักษาสาธารณูปโภค หรือยกให้เป็นสาธารณะ) โดยใช้ “มติเสียงข้างมาก” ของผู้ซื้อที่ดินจัดสรรที่เข้าประชุม
.
2. แก้ไขหน้าที่บำรุงรักษาทรัพย์สินและสาธารณูปโภคของผู้จัดสรรที่ดิน จากเดิมระบุ “ให้คงสภาพดังเช่นที่ได้จัดทำขึ้น” ซึ่งเคยเป็นอุปสรรคต่อการโอนให้สาธารณะดูแล– ปรับปรุงแก้ไขเป็น “ให้มีสภาพใช้งานได้ตามปกติโดยไม่ต่ำกว่ามาตรฐานเดิมหรือเทียบเท่า” เพื่อเปิดกว้างให้การบำรุงรักษาสาธารณูปโภคสามารถปรับตามเทคโนโลยีที่ก้าวหน้าขึ้นได้ เช่น การซ่อมถนนโดยวัสดุทดแทนที่ดีกว่าเดิม การเปลี่ยนฝาท่อระบายน้ำเป็นวัสดุอื่น หรือเปลี่ยนไม้กั้นทางเข้าหมู่บ้านเป็นระบบอัตโนมัติ
.
3. เพิ่มโทษปรับหากผู้จัดสรรที่ดินละเลยหน้าที่บำรุงรักษาสาธารณูปโภค หรือทำให้ผิดไปจากแผนผัง จากเดิม โทษปรับวันละ 2,000 บาท– ปรับเปลี่ยนใหม่เป็น แรกปรับ 50,000-500,000 บาท และปรับต่อเนื่องอีกวันละ 1,000-10,000 บาทตลอดระยะเวลาที่ยังฝ่าฝืน
.
4. เพิ่มข้อสังเกตให้เพิ่มช่องทางเรียกลูกบ้านเพื่อประชุมจัดตั้งนิติบุคคล จากเดิมที่แจ้งทางเอกสารเท่านั้น ให้มีช่องทางอิเล็กทรอนิกส์ตามการเปลี่ยนแปลงของยุคสมัยเพิ่มด้วย.
พ.ร.บ. ฉบับนี้ จะมีผลบังคับใช้หลังประกาศในราชกิจจานุเบกษา 60 วัน จะช่วยให้การแก้ไขปัญหาหน้าบ้านของประชาชนทำได้อย่างคล่องตัวมากขึ้น เป็นประโยชน์ต่อการพัฒนาคุณภาพชีวิตของประชาชนทั่วประเทศ
